Skąd Polska ma gaz?

Skąd Polska ma gaz – dostawy w poprzednich latach

Na początek sprawdźmy, z jakich krajów błękitne paliwo docierało do Polski w minionych latach. W 2021 roku głównym źródłem gazu ziemnego w Polsce była Rosja. Import gazu do Polski z tego kraju wyniósł 9,9 mld m³. Dla porównania całoroczne zużycie gazu w Polsce w 2021 wyniosło 23,3 mld m³. Łatwo więc policzyć, że w 2021 naprawdę duża część gazu ziemnego zużywanego w naszym kraju pochodziła z Rosji. Na drugim miejscu znalazł się gaz LNG importowany do Polski przez gazoport w Świnoujściu. Ten kierunek importu odpowiadał w 2021 roku za 20% całego zużycia. Kolejne źródła gazu w Polsce w 2021 to wydobycie krajowe oraz import z tak zwanego kierunku zachodniego i południowego.

W 2022 import gazu z Rosji stanowił już tylko 20% rocznego zużycia. Od I kwartału 2023 roku Polska już w ogóle nie importuje rosyjskiego gazu. W tym okresie 85% stanowił import LNG oraz gaz z Baltic Pipe. Gdyby nie wykorzystanie tego gazociągu, Polska musiałaby ograniczyć zużycie gazu w I kwartale 2023 roku o 44%.

Zanim doszło do inwazji na Ukrainę, gaz płynął w Polsce ze wschodu na zachód, a obecnie z zachodu na wschód i z północy na południe. W I kwartale 2023 roku import z północy wzrósł trzykrotnie w stosunku do 2021 roku. Planowane są kolejne działania, które mają zwiększyć możliwości importu z tych kierunków. Jest to między innymi budowa interkonektora Stork II. Dzięki niemu dwukrotnie wzrosną możliwości przesyłu między Polską i Czechami. Interkonektor to połączenie, które umożliwia przepływ energii (w tym przypadku gazu) między sieciami.

Warto więcej miejsca poświęcić gazociągowi Baltic Pipe. To kluczowy element uniezależnienia Polski od gazu z Rosji. Ma 900 km długości, a jego docelowa moc przesyłowa wynosi 10 mld m³ rocznie. Otwarcie nastąpiło 1 października 2022 roku. Docelową moc przesyłu uzyskał 30 listopada 2022 roku. Dzięki Baltic Pipe powstała nowa droga dostawy gazu ziemnego z Norwegii do Danii i Polski, a następnie do odbiorców końcowych w krajach sąsiednich. Inwestycja kosztowała co najmniej 1,6 mld euro. Zatem skąd Polska ma gaz? To się zmieniło. Docelowo Polska nie będzie korzystać z błękitnego paliwa z Rosji, przynajmniej jeśli chodzi o gaz wykorzystywany w domach i w przemyśle.

Skąd Polska bierze gaz w 2023?

Jak podaje PKN Orlen, 2023 rok będzie pierwszym, w którym Polska nie będzie korzystać z importu gazu z Rosji. Jakie inne źródła gazu ziemnego w Polsce zastąpią dominujący w minionych latach kierunek?

Według oświadczeń koncernu PGNiG z Grupy Orlen już w 2022 roku połowa rocznego zużycia gazu trafiała do Polski za pośrednictwem gazoportu w Świnoujściu oraz z takich kierunków jak Norwegia i Litwa. Jedna czwarta rocznego zużycia w 2022 zaspokojona została gazem LNG importowanym z USA. Dywersyfikacja kierunków importu gazu do Polski to proces, który trwał już od kilku lat. W kwietniu 2022 dostawy rosyjskiego gazu ziemnego do Polski zostały całkowicie wstrzymane, co tylko przyspieszyło działania w tym kierunku.

Skąd Polska ma gaz w 2023 roku? Jeśli chodzi o kierunki importu, nie będzie tu raczej drastycznych zmian w stosunku do roku 2022. Gaz ziemny dla domu i dla firm, który trafia do Polski w 2023 to:

• gaz LNG dostarczany do terminala w Świnoujściu (importowany w dużej części z USA, ale także innych krajów),
• gazociąg Baltic Pipe, który umożliwia import gazu z Norweskiego Szelfu Kontynentalnego (Grupa Orlen prowadzi tam wydobycie na 17 złożach),
• gaz dostarczany interkonektorami Polska-Litwa i Polska-Słowacja,
• wydobycie własne.

Skąd gaz w Polsce – co się zmieniło? Jak sytuacja wygląda w UE?

W Unii Europejskiej zaszły duże zmiany w odniesieniu do źródeł pochodzenia błękitnego paliwa, zbliżone do tych, które miały miejsce w Polsce. Nie wszędzie doszło jednak do całkowitego zaprzestania importu gazu z Rosji. Do niektórych krajów rosyjski gaz nadal tłoczony jest rurociągami. Tak jest w przypadku Bułgarii, Czech, Słowacji, Grecji, Słowenii, Włoch czy Węgier. Niektóre z tych państw nie są w stanie szybko zastąpić rosyjskiego gazu. Inne, jak chociażby Węgry, nie chcą tego zrobić ze względów politycznych. Niepokojący jest także wzrost importu rosyjskiego gazu LNG do Europy. Eurostat szacuje, że w styczniu i lutym 2023 do Europy trafiło aż 17% więcej rosyjskiego gazu LNG niż w analogicznym okresie 2022. Rosyjski gaz LNG importują między innymi Belgia, Holandia oraz Hiszpania. W szerszej perspektywie zmniejszył się jednak udział Rosji jako źródła dostaw. Jakie zmiany zachodzą w innych państwach należących do UE?

Dla mieszkańców krajów Unii Europejskiej ostatnia zima zapowiadała się źle. Jednak większe problemy się nie pojawiły. Gazu wystarczyło, a to między innymi ze względu na dosyć ciepłą zimę.

W tle obaw o przetrwanie zimy nastąpiły diametralne zmiany w kwestii źródeł gazu. W 2022 roku dostawy gazociągowe z Rosji spadły o 56%, natomiast z innych rynków wzrosły o 67%. Wbrew wcześniejszym planom, Unia Europejska zaczęła rozbudowywać infrastrukturę gazową. Obecnie przesył z Rosji szlakami gazowymi jest około 6 razy mniejszy niż w 2021 roku. Podsumowując, rosyjski eksport do UE wyniósł w 2022 r. ok. 86 mld m³ i według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) był najniższy od lat osiemdziesiątych.

Największym eksporterem gazu do UE została Norwegia. Jej dostawy stanowiły 27% wszystkich spoza Unii, a to wynik o ponad 7% wyższy niż w roku poprzednim. Największym dostawcą gazu skroplonego były Stany Zjednoczone – stanowił on 55% nierosyjskiego surowca, jaki trafił do UE. Tym samym eksport z USA do Europy wzrósł o 141 proc. w stosunku do 2021 roku. Inne kraje, z których zwiększyły się dostawy LNG, to m.in. Katar, Egipt, Wielka Brytania i Azerbejdżan, ale nie były to znaczące zmiany.

Dlaczego tak ważny jest gaz ziemny w Polsce i w innych krajach EU? Ze względu na wykorzystanie w przemyśle, do wytwarzania prądu i ogrzewania ok. 30% nieruchomości w Unii Europejskiej. Jeśli chodzi o konkretne zastosowania:

• wytwarzanie prądu i ciepła (obejmuje elektrownie i elektrociepłownie) – 31,4%,
• gospodarstwa domowe, czyli gaz w prywatnych mieszkaniach – 24%,
• przemysł 22,6%,
• inne zastosowania energetyczne i pozaenergetyczne – 11,4%,
• usługi – 10,6%.

Kto dostarcza gaz w Polsce?

Polska ma duże zapotrzebowanie na gaz ze względu na wykorzystywanie tego paliwa zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w przemyśle. Kto dostarcza gaz w Polsce? Dominująca pozycję na rynku sprzedawców gazu w Polsce ma państwowa spółka PGNiG. Według szacunków udział tej spółki w rynku wynosił w 2022 roku aż 85%. Nie oznacza to jednak, że jest to jedyny sprzedawca gazu w Polsce. Wbrew pozorom nie znaczy to także, że oferta tej firmy jest najlepsza. W wielu przypadkach to właśnie alternatywne spółki obrotu gazem czy energią elektryczną, jak nasza firma, są w stanie zaproponować bardziej elastyczne i dopasowane do potrzeb klienta usługi. W naszej ofercie dostępny jest zarówno gaz ziemny dla domów, jak i gaz ziemny dla firm. W portfolio naszych usług dostępne są także specjalistyczne usługi dla podmiotów gospodarczych, takie jak kogeneracja, czy odkup nadwyżki energii elektrycznej produkowanej przez instalację fotowoltaiczną. Każdego, kto jest zainteresowany bliższym zapoznaniem się z naszą ofertą, zapraszamy do kontaktu z doradcą Klienta.

Import gazu w Polsce – główne kierunki

Jeśli chodzi o gaz ziemny dla firm, to zdecydowanie zwiększył się udział błękitnego paliwa z Norwegii. Gaz płynie do Polski także z Litwy, Czech oraz Niemiec, a mamy także nasze polskie złoża, które mają być rozwijane. Na razie dane wskazują jednak, że import surowca pochodzącego z Rosji nie został jeszcze całkowicie wstrzymany.

Czytaj także:

• Przyłączenie gazu do domu – jaki to koszt?
• Spalanie gazu ziemnego – co powstaje w jego wyniku?
• Jakie są grupy taryfowe na gaz?